#Đô Thị Loại 4 Là Gì? Danh Sách Đô Thị Loại 4 Ở Việt Nam

Trong bối cảnh đô thị hóa ngày càng diễn ra mạnh mẽ tại Việt Nam, việc hiểu rõ về các cấp độ đô thị đóng vai trò quan trọng không chỉ đối với các nhà quy hoạch mà còn cả các doanh nghiệp đang tìm kiếm cơ hội đầu tư và phát triển. Một trong những khái niệm được quan tâm là đô thị loại 4 là gì. Đây là những trung tâm kinh tế, văn hóa quan trọng ở cấp huyện hoặc khu vực, sở hữu những tiềm năng riêng biệt. Bài viết này của Propertyplus.vn sẽ cung cấp cho bạn một cái nhìn toàn diện về đô thị loại 4, từ định nghĩa, tiêu chí phân loại, đặc điểm, danh sách đô thị loại 4 cập nhật đến vai trò của chúng trong sự phát triển chung.

1. Đô thị loại 4 là gì?

Đô thị loại 4 là gì

Để hiểu rõ đô thị loại 4 là gì, chúng ta cần căn cứ vào các quy định pháp luật hiện hành của Việt Nam. Theo Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13 và Nghị quyết số 26/2022/UBTVQH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13 về phân loại đô thị, đô thị loại 4 (hay đô thị loại IV) được định nghĩa là các đô thị có vai trò là trung tâm tổng hợp hoặc trung tâm chuyên ngành cấp huyện về kinh tế, tài chính, văn hóa, giáo dục, đào tạo, du lịch, dịch vụ, đầu mối giao thông, vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của một huyện hoặc một cụm liên xã.

Nói một cách dễ hiểu, khu đô thị loại 4 là gì thì đó thường là các thị xã hoặc thị trấn huyện lỵ, đóng vai trò hạt nhân phát triển cho một vùng nhất định trong tỉnh. Đây là những đô thị có quy mô dân số, mức độ phát triển kinh tế - xã hội ở mức độ khá, là bước đệm quan trọng để tiến lên các loại đô thị cao hơn.

2. Các tiêu chí của đô thị loại 4

Các tiêu chí của đô thị loại 4

Việc phân loại một đô thị là đô thị loại 4 phải dựa trên một hệ thống các tiêu chí cụ thể, được quy định rõ trong Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13, được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị quyết số 26/2022/UBTVQH15. Các tiêu chí này bao gồm:

Vị trí, chức năng, vai trò, cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội:

• Vị trí và chức năng: Là trung tâm tổng hợp hoặc chuyên ngành cấp huyện về kinh tế, tài chính, văn hóa, giáo dục, đào tạo, du lịch, dịch vụ, đầu mối giao thông.
• Vai trò: Thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện hoặc cụm liên xã.
• Cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội: Đạt các tiêu chuẩn quy định tại Phụ lục 1 của Nghị quyết 1210/2016/UBTVQH13. Ví dụ, thu nhập bình quân đầu người, mức tăng trưởng kinh tế, tỷ lệ hộ nghèo phải đạt mức quy định.

Quy mô dân số: Toàn đô thị  phải đạt từ 50.000 người trở lên. Khu vực nội thị đạt từ 20.000 người trở lên. Ví dụ: Thị xã A có tổng dân số 55.000 người, trong đó khu vực các phường nội thị có 22.000 người, đáp ứng tiêu chí này.

Mật độ dân số: Toàn đô thị đạt từ 1.200 người/km² trở lên. Khu vực nội thị tính trên diện tích đất xây dựng đô thị đạt từ 6.000 người/km² trở lên. Ví dụ: Thị trấn B có diện tích tự nhiên 10km², dân số 15.000 người, mật độ dân số là 1.500 người/km². Khu vực trung tâm thị trấn (nội thị) có diện tích đất xây dựng 2km² với 13.000 người, mật độ 6.500 người/km².

Tỷ lệ lao động phi nông nghiệp: Toàn đô thị đạt từ 55% trở lên và khu vực nội thị đạt từ 70% trở lên. Ví dụ: Tại thị xã C, trong tổng số lao động, có 60% làm việc trong các ngành công nghiệp, dịch vụ, thương mại. Riêng tại các phường trung tâm, tỷ lệ này là 75%.

Trình độ phát triển cơ sở hạ tầng, kiến trúc, cảnh quan đô thị:

• Đạt các tiêu chuẩn quy định tại Phụ lục 1 của Nghị quyết 1210/2016/UBTVQH13. Điều này bao gồm các tiêu chuẩn về hệ thống giao thông, cấp nước, thoát nước, cấp điện, chiếu sáng công cộng, thông tin liên lạc, xử lý chất thải, cũng như các công trình công cộng, không gian xanh, kiến trúc cảnh quan đô thị. 
• Ví dụ: Một đô thị loại 4 cần có tỷ lệ đường được nhựa hóa hoặc bê tông hóa đạt chuẩn, hệ thống cấp nước sạch đảm bảo phục vụ phần lớn dân cư, có công viên, cây xanh, các công trình kiến trúc mang bản sắc địa phương.

Ngoài ra, việc phân loại đô thị còn được áp dụng theo vùng miền, yếu tố đặc thù. Ví dụ, đối với các đô thị ở miền núi, vùng cao, biên giới hoặc hải đảo, một số tiêu chuẩn được điều chỉnh cho phù hợp. Tổng số điểm của các tiêu chí phải đạt từ 75 điểm trở lên thì đô thị đó mới được công nhận là đô thị loại 4.

3. Đặc điểm của đô thị loại 4

Đặc điểm của đô thị loại 4

Để hiểu rõ hơn về đô thị loại 4, chúng ta không thể bỏ qua việc tìm hiểu về những đặc điểm nổi bật của chúng. Đô thị loại 4 mang trong mình những đặc điểm riêng biệt, phản ánh vai trò, vị thế của chúng trong hệ thống đô thị Việt Nam. Dưới đây là một số đặc điểm chính:

• Trung tâm kinh tế - xã hội cấp huyện hoặc tiểu vùng: Đây là nơi tập trung các hoạt động thương mại, dịch vụ, tiểu thủ công nghiệp của một huyện hoặc một vài xã lân cận. Các chợ, trung tâm thương mại nhỏ, cụm công nghiệp vừa, nhỏ thường hiện diện ở các đô thị này.
• Đầu mối giao thông: Nhiều đô thị loại 4 nằm trên các trục giao thông quan trọng cấp huyện, cấp tỉnh, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương, đi lại.
• Cơ sở hạ tầng đang dần hoàn thiện: So với khu vực nông thôn, cơ sở hạ tầng kỹ thuật (đường sá, điện, nước, thông tin liên lạc), hạ tầng xã hội (trường học, bệnh viện, trung tâm văn hóa) ở các đô thị loại 4 phát triển hơn, tuy nhiên chưa đồng bộ, hiện đại như các đô thị lớn.
• Mức sống dân cư khá: Đời sống vật chất, tinh thần của người dân tại các khu đô thị loại 4 thường cao hơn so với mặt bằng chung của huyện, với nhiều cơ hội việc làm, tiếp cận các dịch vụ tốt hơn.
• Quá trình đô thị hóa đang diễn ra: Các đô thị loại 4 thường có tốc độ đô thị hóa nhanh hơn các vùng nông thôn xung quanh, thể hiện qua sự mở rộng không gian đô thị, gia tăng dân số cơ học, thay đổi trong cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỷ trọng phi nông nghiệp.
• Tiềm năng phát triển: Với vai trò là hạt nhân của một khu vực, các đô thị loại 4 có nhiều tiềm năng để thu hút đầu tư, phát triển các ngành kinh tế đa dạng, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân, hướng tới trở thành các đô thị loại cao hơn trong tương lai. Ví dụ, nhiều thị xã sau một thời gian được công nhận là đô thị loại 4 đã nỗ lực đầu tư phát triển hạ tầng, thu hút doanh nghiệp, được nâng cấp lên đô thị loại III.

4. Danh sách các đô thị loại 4 tại Việt Nam

Danh sách các đô thị loại 4 tại Việt Nam

Việc cập nhật chính xác, đầy đủ danh sách đô thị loại 4 tại Việt Nam đòi hỏi thông tin từ các quyết định công nhận của Bộ Xây dựng. Theo thống kê của Cục Phát triển đô thị (Bộ Xây dựng), tính đến ngày 14 tháng 3 năm 2025, Việt Nam có 101 đô thị loại IV.

Do số lượng lớn, có thể thay đổi theo thời gian dựa trên các quyết định mới, bạn quan tâm có thể tham khảo thông tin chính thức từ Cổng thông tin điện tử Bộ Xây dựng hoặc các Sở Xây dựng địa phương. Việt Nam khá nhiều đô thị loại 4, phân bố rải rác trên khắp cả nước. Dưới đây là một số đô thị loại 4 tiêu biểu, được sắp xếp theo vùng miền để bạn dễ dàng tham khảo:

• Miền Bắc: Thị xã Sa Pa (Lào Cai), thị xã Mường Lay (Điện Biên), thị xã Sơn Tây (Hà Nội), thị xã Kinh Môn (Hải Dương), thị xã Đông Triều (Quảng Ninh),...
• Miền Trung: Thị xã Buôn Hồ (Đắk Lắk), thị xã La Gi (Bình Thuận), thị xã Sông Cầu (Phú Yên), thị xã Điện Bàn (Quảng Nam), thị xã Hương Trà (Thừa Thiên Huế),...
• Miền Nam: Thị xã Đồng Xoài (Bình Phước), thị xã Cai Lậy (Tiền Giang), thị xã Gò Công (Tiền Giang), thị xã Tân Châu (An Giang), thị xã Hà Tiên (Kiên Giang),...

Danh sách này chưa đầy đủ, vì số lượng, thứ hạng của các đô thị có thể thay đổi theo thời gian. Tuy nhiên, đây là những đô thị loại 4 đại diện, phản ánh sự đa dạng về địa lý, kinh tế, văn hóa của Việt Nam.

Tuy nhiên, để bạn có cái nhìn tổng quan, các đô thị loại 4 thường là các thị xã thuộc tỉnh hoặc các thị trấn giữ vai trò là trung tâm kinh tế, văn hóa, hành chính của một huyện. Một số huyện cũng được công nhận là đô thị loại IV nếu đáp ứng đủ các tiêu chí, ví dụ như huyện Diên Khánh (Khánh Hòa), huyện Núi Thành (Quảng Nam), huyện Yên Phong (Bắc Ninh) đã được Bộ Xây dựng công nhận là đô thị loại IV.

5. Vai trò của đô thị loại 4 trong quy hoạch và phát triển đô thị

Vai trò của đô thị loại 4 trong quy hoạch và phát triển đô thị

Các đô thị loại 4 đóng một vai trò không thể thiếu trong chiến lược quy hoạch, phát triển hệ thống đô thị quốc gia. Sự phát triển của các khu đô thị loại 4 là gì nếu không phải là những đóng góp quan trọng sau:

• Thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội cấp huyện và khu vực: Là trung tâm kinh tế, văn hóa, dịch vụ của một huyện hoặc tiểu vùng, đô thị loại 4 tạo động lực cho sự phát triển của các xã lân cận, thu hút lao động, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp, dịch vụ. Ví dụ, một thị xã là đô thị loại 4 hình thành các cụm công nghiệp nhỏ, thu hút đầu tư, tạo việc làm cho người dân địa phương, các vùng phụ cận.
• Giảm tải cho các đô thị lớn: Sự phát triển của các đô thị loại 4 góp phần giữ chân một bộ phận dân cư, lao động tại địa phương, hạn chế dòng người di cư ồ ạt về các thành phố lớn, từ đó giảm áp lực về hạ tầng, nhà ở, việc làm, các vấn đề xã hội khác cho các đô thị trung tâm.
• Cầu nối giữa đô thị và nông thôn: Đô thị loại 4 đóng vai trò là cầu nối, trung tâm giao lưu kinh tế, văn hóa giữa khu vực đô thị phát triển hơn và vùng nông thôn rộng lớn. Chúng giúp đưa các tiến bộ khoa học kỹ thuật, văn hóa, lối sống đô thị về nông thôn và ngược lại, tiêu thụ các sản phẩm nông nghiệp cho khu vực nông thôn.
• Hình thành các cực tăng trưởng mới: Nhiều đô thị loại 4 vị trí chiến lược, tiềm năng phát triển riêng trở thành các cực tăng trưởng mới, góp phần vào sự phát triển cân bằng hơn giữa các vùng miền. Chẳng hạn, một số thị trấn ven biển là đô thị loại 4 có tiềm năng lớn về du lịch, dịch vụ.
• Tiền đề để phát triển lên các loại đô thị cao hơn: Quá trình phát triển và hoàn thiện các tiêu chí của đô thị loại 4 là bước chuẩn bị quan trọng để các đô thị này được nâng cấp lên đô thị loại III, loại II trong tương lai, góp phần mở rộng và nâng cao chất lượng của hệ thống đô thị Việt Nam.
• Nâng cao chất lượng sống cho người dân địa phương: Việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, cải thiện dịch vụ công tại các đô thị loại 4 trực tiếp nâng cao điều kiện sống, học tập, làm việc và vui chơi giải trí cho người dân ngay tại quê hương.

Hy vọng những thông tin chi tiết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về đô thị loại 4 là gì, các đặc điểm, tiêu chí phân loại cũng như vai trò quan trọng của các khu đô thị loại 4 trong sự phát triển chung. Việc nắm bắt những kiến thức này sẽ là nền tảng vững chắc để các doanh nghiệp đưa ra những quyết định đầu tư và phát triển chiến lược tại các thị trường tiềm năng này.

Nếu bạn cần tư vấn thêm về thị trường văn phòng cho thuê tại các đô thị hoặc có bất kỳ thắc mắc nào liên quan, đừng ngần ngại liên hệ với Propertyplus.vn. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ! Bạn cũng tham khảo thêm các bài viết khác của chúng tôi về quy hoạch đô thị và thị trường bất động sản như cho thuê văn phòng ở Hà Nội và Hồ Chí Minh để có thêm nhiều thông tin hữu ích.

THÔNG TIN LIÊN HỆ: 

PROPERTYPLUS.VN

Địa chỉ: Tầng 06, tòa nhà Kinh Đô, 292 Tây Sơn, Đống Đa, Hà Nội

Hotline: 0865.364.866

Email: office@propertyplus.com.vn