Vi bằng là gì? Có nên mua nhà công chứng vi bằng không?

Khi mua bán nhà cửa đất đai rất nhiều trường hợp người bán yêu cầu lập vi bằng thay vì làm hợp đồng công chứng chuyển nhượng sổ đỏ. Vậy vi bằng là gì? Có giá trị pháp lý hay có thể thay thế được hợp đồng hay không? Cùng Property Plus giải mã ngay qua bài viết dưới đây.

1. Vi bằng là gì?

Vi bằng là một thuật ngữ để nói về các văn bản ghi nhận những sự kiện, hành vi của người, tài sản dưới sự chứng kiến của Thừa phát lại và được người này ghi lại. Văn bản này được các cá nhân, tổ chức cơ quan yêu cầu lập nhằm mục đích làm chứng, bảo vệ quyền lợi của họ.

Vi bằng là văn bản ghi lại những sự kiện, hành động và có giá trị chứng cứ

Thừa phát lại là người hội tụ đủ các tiêu chuẩn được nhà nước trao quyền để thực hiện các công tác dân sự và điển hình là lập vi bằng. Họ là người trực tiếp chứng kiến và lập vi bằng đúng với tình trạng thực tế và đúng theo quy định của Chính phủ.

Vậy vi bằng đất là vi bằng đất là gì? Vì sao phải lập vi bằng đất? Cùng giải đáp vấn đề này qua phần tiếp theo của bài viết nhé!

2. Lập vi bằng là gì? Tại sao phải lập vi bằng?

Lập vi bằng là hành động được thực hiện bởi Thừa phát lại - người làm việc tại Văn phòng Thừa Phát. Người này trực tiếp chứng kiến, quan sát những sự việc, trạng thái hành vi về chủ thể được yêu cầu và ghi nhận lại một cách khách quan.

Thừa phát lại có thể chụp ảnh, quay phim, ghi âm tình hình thực tế tại thời điểm lập vi bằng. Hiểu một cách đơn giản thì lập vi bằng sẽ như một tư liệu có giá trị chứng cứ cao nếu được thực hiện đúng theo quy định.

Vi bằng đất hay đất vi bằng là một hình thức mua bán đất thông qua việc lập vi bằng. Đây là một trong những phương thức mua bán nhà đất phổ biến nhưng cũng gây nhiều tranh cãi xưa nay.

3. Các trường hợp không được lập vi bằng

Lập vi bằng có giá trị hữu ích trong nhiều trường hợp nên giao dịch này cực kỳ phổ biến từ thời ông cha ta. Xong, không phải tất cả các trường hợp đều có thể lập vi bằng, đặc biệt là:

• Các vấn đề liên quan đến an ninh, quốc phòng

Nếu giao dịch lập vi bằng thực hiện có liên quan đến các vấn đề an ninh quốc phòng, xâm phạm, làm lộ bí mật quốc gia sẽ không được thực hiện.

• Trái đạo đức xã hội, xâm phạm quyền riêng tư của cá nhân, gia đình

Vi bằng thực hiện có dấu hiệu trái với quy định ở Điều 38 Bộ luật Dân sự sẽ không được cho phép. Những hành vi, yêu cầu vi phạm đời sống riêng tư của cá nhân, gia đình, trái đạo đức xã hội sẽ không có giá trị pháp lý.

• Chuyển tài sản, đất đai không thuộc quyền sở hữu

Những trường hợp mua bán chuyển nhượng quyền sử dụng tài sản, đất đai nhưng không có quyền sở hữu theo quy định cũng không được công nhận. Đó là lý do mà nhiều người thắc mắc về giá trị thực của vi bằng nhà đất là gì và liệu có nên lập.

• Giao dịch trái quy định của pháp luật

Yêu cầu lập vi bằng cho các giao dịch trái pháp luật của cá nhân hoặc tổ chức sẽ không được thực hiện.

• Thừa phát lại không chứng kiến trực tiếp

Thừa phát lại không được chứng kiến trực tiếp sẽ không được lập vi bằng dù vi bằng gì.

Ngoài những trường hợp kể trên thì còn có nhiều trường hợp khác cũng không thể lập vi bằng. Các trường hợp này được quy định tại khoản 4 Điều 4 của Nghị định Chính phủ 61/2009/NĐ-CP.

Những trường hợp không được lập vi bằng đất là gì?

4. Mua bán nhà đất thông qua vi bằng có giá trị pháp lý hay không?

Mua bán nhà đất thông qua vi bằng là hành vi không quá xa lạ mà ngược lại cũng cực kỳ phổ biến. Tuy nhiên theo pháp luật Việt Nam quy định văn bằng này không có giá trị thay thế văn bản được công chứng chứng thực.

Vậy giá trị của vi bằng đất là gì? Đây chỉ là giấy tờ chứng minh cho một sự vật, sự việc đã xảy ra và không thể công chứng sang tên quyền sở hữu. Bởi vậy vi bằng đất không có giá trị pháp lý công nhận quyền sở hữu của người mua.

5. Rủi ro khi mua bán nhà đất thông qua vi bằng

Không phải ai cũng hiểu rõ về vi bằng đất cũng như giá trị thực của vi đất là gì. Do đó rất nhiều tình huống xấu đã xảy ra đối với người mua đất thông qua loại giấy chứng tin này. Nhiều rủi ro người mua mất trắng xảy ra vì thực hiện giao dịch mua đất bằng vi bằng thay vì hợp đồng chuyển nhượng.

Theo luật định, giấy vi bằng đất chỉ là tờ văn bằng chứng thực giao dịch đã xảy ra chứ không có giá trị pháp lý như hợp đồng công chứng. Nhiều trường hợp người bán lợi dụng lòng tin của người mua, bán với giá rẻ nhưng thực tế có thể:

• Đất đai, nhà cửa đã bị mang đi thế chấp ở nơi khác
• Đất vi bằng bị lợi dụng bán cùng lúc cho nhiều người
• Đất vi bằng là đất bị dính quy hoạch, chưa có sổ hoặc chưa tách thửa

Rủi ro khi mua bán đất qua lập vi bằng đất là gì?

Vì những lý do này nơi khi mua bán nhà đất thông qua vi bằng thì rất dễ xảy ra tranh chấp. Thậm chí người mua có thể đối mặt với nguy cơ mất trắng do không đứng tên tài sản hoặc gặp phải lừa đảo. Mặt khác, quyền lợi của người mua cũng bị ảnh hưởng do không có giấy tờ sở hữu hợp pháp.

Người mua nhà đất do không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, không thể thế chấp ngân hàng và sang nhượng khi cần. Tóm lại mua đất qua vi bằng không phải là hành động sáng suốt vì tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Người mua cần tránh việc ham món lợi nhỏ mà chấp nhận thực hiện sang nhượng bằng hình thức này.

6. Những kinh nghiệm khi lỡ mua bán nhà đất thông qua vi bằng

Nhiều người gần như tuyệt vọng khi lỡ mua bán nhà đất thông qua vi bằng và không có hợp đồng đầy đủ. Vậy cách xử lý khi mua đất qua vi bằng đất là gì?

• Đôi bên không tuân thủ đúng giao dịch theo vi bằng

Trường hợp bên mua không tuân thủ đúng như giao dịch vi bằng thì sẽ dẫn đến các hậu quả về pháp lý. Theo luật Dân sự 2015 tại điều 31 thì vi bằng sẽ được vô hiệu hoá và có cách xử lý tương ứng đúng tình hợp lý cho người dân.

Khi lỡ mua nhà đất vi bằng không nên bỏ qua bước ký hợp đồng mua bán

• Công chứng hợp đồng mua bán

Công chứng hợp đồng mua bán quyền sử dụng đất và tài sản như nhà đất là việc không thể bỏ qua dù đã ký vi bằng. Trong các trường hợp người bán chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng đủ điều kiện để được cấp chính là một ví dụ điển hình.

Trường hợp này khi ký vi bằng cần cam kết khi được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sẽ sang tên cho người mua ngay. Trong tình huống bán thửa, bán một phần thì người mua nên yêu cầu người bán thực hiện thủ tục tách thửa, giấy chứng nhận quyền sử dụng chung.

Dù trong trường hợp mua bán đất nào thì bản thân người mua cũng cần có đầy đủ hợp đồng mua bán được công chứng. Vi bằng chỉ là một chứng cứ kèm theo chứ không thể thay thế giá trị pháp lý của hợp đồng và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mang tên mình.

Thực tế vi bằng được chứng nhận bởi Sở Tư Pháp và nếu nhận thấy vi bằng có sai phạm thì việc lập vi bằng sẽ bị từ chối. Khi lo ngại không biết biện pháp đảm bảo an toàn khi mua qua vi bằng nhà đất là gì thì hãy liên hệ các đơn vị tư vấn pháp luật.

Như vậy là chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu vi bằng đất là gì và những trường hợp, rủi ro khi mua bán bằng vi bằng. Hy vọng qua những thông tin mà Property Plus vừa gửi đến đã giúp bạn có thêm kinh nghiệm mua bán đất an toàn.